Burun, tehditleri algılamaktan tutun aileyi ve potansiyel eşleri tanımaya kadar her şeyi bilir. Bir toplantı odasına girdiğinizi hayal edin. Meslektaşlarınla el sıkışırsınız sonra herkes oturur.

Saniyeler içinde avuçlarını koklamaya başlarlar, el sıkışmalarından kalan kimyasal izlerden sizin hakkınızda ipuçlarını toplarlar.

İsrailli araştırmacılar tarafından yapılan bir 2015 araştırmasına göre, tokalaşmadan sonra avuçları koklamak, genellikle etkileşimin 30 saniyesi içerisinde, büyük olasılıkla insanların, birinin sağlık ve genetik uyumluluğu hakkında bilgi edinmesine yardımcı olacaktır.

Koklama, insanların duygusal durumları hakkında, örneğin mutlu, üzgün veya korkmuş gibi bilgiler sunabilir. Burun, bu duyguları bilinçaltımızda toplar. On yıllardır bilim adamları, insanların kokuları tespit etmede çok iyi olmadıklarına inanıyorlardı.

Burunlarımızla bağlantımız kopuyor

Hayvan atalarımız, burunlarını modern toplumda kullandığımızdan çok daha fazla kullandı, diyor Almanya’daki RWTH Aachen Üniversitesi’nde bir sinirbilimci olan Jessica Freiherr ve insanın koku alma duyusu üzerine birkaç araştırma yazarı.

“Burunlarımızla bağlantımız kopuyor” diyor. “Günlük yaşamda onlara çok daha az ihtiyacımız varve vizyonumuz birçok durumda koku alma duyumuzun etkisini geçersiz kılıyor” Fakat bu güçlü bir koku potansiyeline sahip olmadığımız anlamına gelmez.

Kokan Duygular

Bir suçluyu veya en azından tedirgin hisseden birini tanımlayabilmenizin başka bir nedeni, onun sadece tehlikeli kokmasıdır. Freiherr’in 2015 yılında Chemical Senses dergisinde yayınlanan deneylerinden birinde araştırmacılar 16 erkekten ter aldı.

Erkekler zamanı kısıtlı bir matematik sınavına girmiş ve hatalı bir şekilde ortalamanın altında performans gösterdikleri söylenmişti. Hoşnutsuzca, daha sonra terin toplandığı bir çalışmaya katıldılar. Bir kontrol olarak, erkeklere zaman kısıtlaması olmadan tekrar matematik testi yaptılar ve ortalama bir puan aldıkları söylendi.

Yine terli bir antrenman yaptılar. Gönüllüler bilişsel performansı ölçen bir sınava girerken erkeklerin ter örneklerini kokladı. Ortalamanın altında puan aldıklarını söylenen erkeklerin terlerini kokladıklarında, gönüllüler kendi testlerini yanıtlamada dikkatleri dağıldı ve yavaşladılar.

Erkeklerin ikinci sınavlarından toplanan terleri kokladıklarında ise, gönüllüler duygusal tarafsızlığı belirten bir şekilde puan aldılar. Sert bir kanıt yığını, duyguların bir kokuya sahip olduğunu göstermektedir. Dahası, bu gibi kokan duygular bulaşıcı olabilir.

Cep telefonunda komik videolar izleyen ve onu mutlu hissettiren bir arkadaşınızla buluşacağınızı söyleyin. Ona yaklaştığınızda, kokusunu alır ve otomatik olarak gülümsersiniz. Ama arkadaşınız daha yeni bir korku filmi izleseydi, vücudunun kokusu size endişeli hissettirirdi.

Aşığın Kokusu

Vücut kokusunu solumak, insanlar hakkında duygusal durumlarından daha fazla bilgi sunabilir. Koku, karşı cinsin sağlık ve biyolojik uyumluluğunu öğrenmeye ve aynı zamanda mükemmel eşi seçmeye yardımcı olabilir.

2014 yılında Psikolojik Bilim dergisinde yayınlanan bir deneyde, insanlar hastalık belirtilerini vücut kokularıyla gösterenlerin kim olduğunu söyleyebilirdi (araştırmacılar ter bağışçılarına bağışıklık reaksiyonu veren bir toksin enjekte etti). Evrimsel bir bakış açısıyla, kokan hastalığın veya hastalığın avantajları vardır.

Editör/Yazar: Zahide Solak